vrijdag 14 januari 2022

Ons PrimuIa Theater


 Ongeveer 5 jaar geleden in de tuin van Packwood House in Engeland,
zag ik bovenstaand Primula Theater. Aangezien ik al heel lang op Pinterest 
allerlei plaatjes van dit soort Theaters spaarde, was ik blij verrast om er 
eentje in het echt te kunnen bekijken.

Ik vond deze met zijn puntje nog niet eens de mooiste die ik gezien had,
maar het geheel met de potjes en het verhaal erachter vond ik geweldig.

De tuin en het huis zijn trouwens meer dan een bezoekje waard.


In Engeland zie je dus meer van dit soort kastjes, soms zelfs hele ruimtes.
Kasjes met planken met daarop allemaal  gevulde Terracottapotjes.
Officieel zijn de potjes gevuld met de Primula Auricula.

Dit plantje heeft een hele rijke geschiedenis, vol met leuke verhalen.
Ze komt van oorsprong uit Tirol en was het eerste zg. geteelde potplantje.
In de 17e eeuw had elk gezin in Luik bv. , arm of rijk zo'n plantje in de 
tuin staan. Vaak ook meerdere soortjes en die werden dan uit gestald
in zo'n Primula kastje oftewel Primula theater. Zo'n Theater beschermde deze vettige 
Auricula's tegen regen en je zag zelfs dat ze er soms een gordijn voor
 maakten, die sávonds gesloten werd om deze plantjes ook 
  tegen strenge kou te beschermen.  

Maar in Engeland waren ze er  rondom 1600 al helemaal 
van gecharmeerd. Wij hadden in Nederland 
onze zg. Tulpenmania en in Engeland waren ze helemaal verzot op dit 
plantje. Ze zijn er mee gaan kruisen en de mooiste soortjes zijn ontstaan. 
Zo heb je in Engeland 2 hele oude Primula Aurikula's verenigingen, die 
uit vooral Amateurkwekers bestaat.


Na al die jaren, zijn er zoveel van deze Auricula's, 
werkelijk in de mooiste kleuren. Ik heb er een heel Pinterest bord
van gemaakt.



  
Ik heb zelf ooit 1 blauwe aangeschaft en na 5 jaar heb ik hem kunnen delen
in wel 10 plantjes. Dus 10 gevulde potjes. Maar goed, ik moet nog even.
om een gemixt Theater te krijgen. Vorig jaar heb ik 1 rood plantje 
erbij gekocht, maar deze is nog zo zielig. Ze zijn ook niet de makkelijkste
plantjes hoor. Ze staan bij mij in gewone potgrond. 
Maar in de herfst moeten ze eigenlijk niet te nat 
staan. Dan staan ze bij mij buiten onder een afdakje,
 het vettige blad is nl. goed 
bestand tegen kou, maar niet tegen teveel water.

Dit rekje hieronder heb ik ook gevuld met mijn aurikeltjes in combinatie
met viooltjes. Ook een soort klein Theatertje dus.
Deze zg. etagère is een heerlijke ondergrond, je kunt met stylen helemaal 
los gaan. Daarom staan ze ook in mijn Pluktuinshop.









Op de foto hierboven zie je een wat grotere etagère gevuld met
Primula potten. 

Hieronder zie je rechts de Primula in knop en links vol in bloei.

Moooiiiiii



 Inmiddels ben ik helemaal verzot op die prachtige bloemetjes
en zeker op het Theater.  Mijn man heeft mij als kadootje 
een Theater gemaakt, hij hangt hieronder. Heel simpel, maar oohhh
zo leukkkk.  Hieronder heb ik hem gevuld met de Viola Freckles.
Hij heeft geen achterkant, maar doordat de kleur van het Theater dezelfde
tint heeft als de schuur valt dit niet op. 
Het is vrij eenvoudig om het Theater zelf te maken. 
Ik zal aan het eind uitleggen hoe hij gemaakt is.

Zorg er voor dat je het Theater op het Noorden of Noord Oosten
hangt, want de Auriekeltjes  kunnen niet tegen felle zon.




Maar wat ik er ook zo leuk aan vind is dat je met deze 
ondergrond zo heerlijk kunt stylen. 
Gevuld met potjes is hij prachtig, maar 
hoe leuk ook gewoon met allerlei flesjes. De bloemetjes 
hierboven heb ik gebruikt om de onderstaande flesjes te vullen. 
Grappig toch. 



Een heel bekend Primula Theater in Engeland is het theater 
 in de tuin van Summerdale House in Cumbria. 





Met allerlei tuincursussen vul ik de flesjes ook heel vaak met Dahlia's
onder het flesje timmer ik dan een mini schoolbordje met daarop zijn
naam.  I love it. 


    



Hieronder heb ik hem voor kerst gevuld en zo heb ik er een reportage
mee gemaakt voor het prachtige tijdschrift Gardenersworld.







Afgelopen  herfst heb ik heel veel kleine potjes gevuld met allerlei 
soorten Blauwe Druifjes en deze potjes staan nu in het kastje. 
Weliswaar met een laag gaas ervoor zodat de muizen niet aan 
de bolletjes kunnen komen. Je snapt dat ik mij natuurlijk enorm 
op het voorjaar verheug.







Wil je nu ook zo'n Theatertje maken?
 
Hieronder een aantal Tips and Tricks.

Benodigdheden:

2 planken van 11cm. breed, 3 cm. dik en 52 cm. lang.
2 planken van 11 cm. breed en 3 cm. dik en 80 cm. lang
4 planken van 11 cm. breed en 3 cm. dik en 70 cm. lang.
3 latjes van 77 cm. lang, 1 cm. breed, 1cm.hoog.
Blokje als extra steun bovenin.
Schroeven. 
Zwarte ecoleum

De  4 planken van 70 cm. lang laat je zoals ze zijn. 
Hier hoef je geen schuine kant in een bepaalde hoek af te zagen.
Deze gebruik je als liggende planken. 

De 2 planken van 52 cm. zaag je allebei aan 1 kant af 
in een hoek van 60* zie foto hieronder.
De 2 planken van 80 cm. zaag je ook aan 1 kant af in een hoek van 60 *
De planken van 52 cm. lang gebruik je nl. voor het dakje en op deze manier 
vallen de schuin gezaagde kanten mooi tegen elkaar aan in de nok.
De planken van 80 cm. lang vallen op deze manier bovenaan mooi tegen 
het schuine dak aan. De 80 cm. planken gebruik je dus voor de zijkant.

Je schroeft eerst de omtrek in elkaar. De onderkant tegen de 2 zijkanten en dan de 
2 dakplanken erboven op. Je zaagt dan een klein blokje hout met een puntje die precies
in die nokpunt past, dus met een hoek van 120* graden en die bevestig je boven in die nok.
Hierdoor is de omtrek al een stuk steviger. 
Dan bevestig je de andere 3 liggende planken ertussen. Tussen elke liggende plank zit 
ongeveer 20 cm. Je meet dit even goed uit en je schroeft er aan de zijkant een schroef in.

Dan heb je nog 3 dunne latjes en die schroef je ervoor,
  horizontaal net 3 cm. boven een plank.
Hierdoor blijven de potjes er mooi achter staan en kunnen ze er niet af vallen. 
Plus het staat heel mooi. 

Als het timmerwerk af is, zet je het hele Theater in de zwarte ecoleum.
Mijn Theater heeft geen achterkant. Doordat de schuur ook van hout en zwart is, sluit
het mooi bij elkaar aan.

----------------------------
Hoe leuk om richting het voorjaar al iets moois te maken voor in je tuin en 
dan zostraks met allemaal kleine terracottapotjes evt. gevuld met 
viooltjes lekker te genieten van dit Theater. Ik heb trouwens
hele leuke kleine potjes in mijn pluktuinshop staan, met een merkje
die heel geschikt voor dit Theater zijn:

Ik hoop jullie geïnspireerd te hebben met mijn verhaal en hoe leuk zou het 
zijn dat jullie allemaal aan het timmeren  gaan en wanneer je 
er nu echt 1 gemaakt hebt, wil je hem dan delen met mij? 
Dan deel ik ze weer hier op mijn blog of/en op instagram.
Je kunt een foto evt. sturen naar marieke@mariekenolsen.nl.
Heel veel succes!









-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



Hierboven het Primula Theater van Mieke Gerrits, 
geinspireerd op ons Theater, hoe leukkkk!!
Hieronder het Primula Theater van Doortje Tilleman.


Het Primula Theater van Johan van de Beld. Zelfgemaakt nav. mijn 
werkbeschrijving hierboven, met een superleuke eigen draai .
 Hij wil het theater vullen met Pelargoniums. 
Johan kun je volgen op insta via @buitenleven8



Hierboven het Primula Theater van Yvonne, 
een cursist nav. de beschrijving 
op mijn blog heeft ze deze gemaakt.


Primula Theater van Henriëtte Sommer
-------------------------




Hieronder een bijzonder verhaal van Ina, zij is een
enorme Auricula fanaat en zij staat met haar Aurikeltjes
op onze opentuindagen eind april 2025. Zie 

Auricula fanaat Ina Ten Hove

 

Mijn naam is Ina ten Hove-Jansema, op de socials bekend als

 @Aurikelina. Woonachtig in Zuidbroek, Groningen.

 

Zo'n 25 jaar geleden kwam ik tijdens een tuinenreis in Ierland

in aanraking met de Aurikeltjes  (Primula Auricula).

In een klein oud victoriaans kasje stonden op

dat moment tientallen terracotta potten met

bloeiende kleine bloemetjes die ik totaal niet kende.

Het was in de tuin van Malahide Castle en de tuinvrouw vertelde me dat

het Aurikeltjes waren en dat we die toch in Nederland

moesten kennen want ze staan al afgebeeld op de bloemstillevens

van de oude meesters. Geschiedenis had altijd al mijn

aandacht en dat er ook nog een plantje bestond uit de

"Gouden eeuw" daar moest ik er meer van weten.

 

Thuis begon ik met zoeken naar Aurikel plantjes en hun

verhaal, dat bleek niet zo eenvoudig, er was destijds

maar één kwekerij in Zeeland die een mooie verzameling had.

Daar heb ik dan ook mijn eerste plantjes aangeschaft.

Maar verder kwam ik niet en ik ontdekte

dat er in Engeland Primula/Auricula verenigingen waren en ik 

ben lid geworden van de Northern afdeling en van de Mid/West afdeling.

Ieder jaar probeer ik de shows in Engeland te bezoeken,

er worden meerdere door het hele land georganiseerd zoals bij York,

 Birmingham en Bristol, welke ik alle 3 al meerdere keren bezocht heb.

Voor de Brexit nam ik gewoon mijn plantjes mee in de handbagage ,

wat toen geen enkel probleem was. In die jaren heb ik dan met mijn

planten ook meerdere prijzen (Cards)  behaald. Er zijn verschillende

 klassen op zo'n show omdat er ook zoveel verschillende Aurikeltjes

zijn zoals de Alpines, die we hier in Nederland het meeste zien en kunnen

kopen. Daarnaast heb je dubbele, gestreepte, enkel (Selfs)

kleurige, meerkleurige (Fancies), groen en grijskleurige,

gerande  (Edges) en de robuustere borders die je in de volle,

niet te natte, grond kunt poten. Ze zijn allemaal uniek en als ze

 goedgekeurd zijn op een show krijgen ze een naam of het

worden zaailingen genoemd. Hier op het continent hebben we geen

shows en als we een mooie zaailing hebben gekweekt geven we

het een zogenaamde "Greenhouse" naam, zo heb ik mijn

allereerste zaailing "Imke" genoemd naar mijn moeder.

 

Door de jaren heen heb ik heel veel contacten opgebouwd en we

inspireren elkaar en ruilen onderling onze planten, vooral in

Duitsland zijn er veel verzamelaars. Maar ook de Britse

verzamelaars delen graag op de shows met anderen en zo

kom ik in het bezit van soorten die we anders niet kunnen krijgen.

Ook krijg ik steeds meer vraag van Nederlandse liefhebbers en ik

verkoop dan soms mijn dubbele plantjes op kleine schaal. Sinds

een paar jaar heb ik ook succes met het zaaien van Aurikels.

In het begin alleen met zaad verkregen van de Engelse 

verenigingen, maar de laatste jaren win

ik ook zaad van mijn eigen collectie en door ruiling met

 andere verzamelaars. Met alle show Aurikeltjes op naam en de

zaailingen van de laatste jaren bestaat mijn collectie momenteel

uit zo’n 300 verschillende soorten. Om daar een favoriete Aurikel uit te kiezen

is bijna onmogelijk al heb ik een lichte voorkeur met bloemen

waar groen (ook heb je zwarte en grijze Aurikelbloemen ) in zit

zoals de getoonde Crimple, een Fancy van de Engelse

kweker Tim Coop uit 1997 die vele prijs winnaars op z'n naam heeft

 staan. Al die info staat in de Aurikel bijbel die door de verenigingen

wordt uitgegeven en in mijn exemplaar uit 2021

staan bijna 6000 verschillende Aurikels beschreven.

 

Sinds 2018 organiseer ik bijna jaarlijks met Duitse

Aurikelvriendinnen zelf een tentoonstelling op aanvraag, zo

zijn we een paar keer op de Gartenshow van Schloss Eichenzell bij

Fulda gestaan waar we in 2019 de Gouden Ananas hebben

gewonnen, de Graaf van Hessen prijs  voor de door hemzelf

gekozen mooiste plant/stand.

 

Het instagram account van één

van die vriendinnen @isazgarten is natuurlijk mijn favoriet, om te zien welke

planten of zaailingen ze in bloei heeft staan maar ook is ze een natuurvrouw

pur sang, wat leuk is om te volgen.

Maar ik kan ook erg genieten van het account @derletzewolf omdat ze 

zulke prachtige foto's maakt  van haar boeketten

in de oude meesters stijl  en omdat ze ook een Aurikelverzameling

heeft, waarvan ze bloemen in haar boeketten verwerkt.

 

Hoe mooi zijn Aurikeltjes/Auricula........bijzonder mooi.